Sweden - Szwecja

	Sweden; Sverige
	Flag
	location
	Information
Capital city	Stockholm
System	constitutional monarchy
Currency	1 Swedish krona (SEK) = 100 öre
Time zone	winter time 1.00, summer time UTC 2.00
Surface	449,964 km²
Population	10 379 295
Official language	Swedish
Dominant religion	87% Lutherans, 2% Catholics
Telephone code	46
Electric voltage	230V / 50 Hz
Car code	NS
Car traffic	right hand
Internet domain	.se

Sweden

Sweden - see fullscreen map

Sweden, official name Kingdom of Sweden (in Swedish Sverige, Konungariket Sverige) - Scandinavian country in Northern Europe.

He has been a member since 1995 European Union. It borders with Norway, Finland and Denmark (across the Øresund Bridge).

Sweden was a military power in the 17th century and for almost two centuries it did not participate in any war. She remained neutral in both world wars. The long-proven capitalist system combined with an extensive system of social benefits has recently been weakened by high unemployment, rising costs of living and Sweden's decline in international markets. Undecided about Sweden's role in political and economic integration Europe Sweden did not join the EU until 1995 and did not introduce the euro in 1999.

Characteristic

Geography

Sweden is a country of low highlands. The average height is 276 m above sea level, and areas above 1000 m above sea level. they occupy 2.6% of the country's area.

In the northwest along the border with Norway there are the Scandinavian Mountains with the highest peak of the country - Kebnekaise (2111 m above sea level). These mountains are characterized by vast, heavily flattened plateaus with numerous small glaciers. From the east they are adjoined by the North Swedish (Norrland) Upland, turning southwards into the Central Kosciuszko Depression and further into the South Swedish Upland and the Skania Peninsula. The South Swedish Upland is surrounded by coastal lowlands: Halland and Kalmarska. Southeast is occupied by the Zachodniobotnicka Lowland, and northeast is by the Lapland Upland.

Sweden is exceptionally rich in land waters, ranks third in this respect in Europe per capita. There is a dense river network here. The rivers, although short, are abundant in water, swift, full of rapids, waterfalls and whirlpools. The longest rivers are the Klar (520 m) and the Dalälren flowing in the center of the country. The most beautiful rivers, however, flow through Norrland, originating in the mountain lakes.

There are about 100,000 lakes in Sweden. and occupy over 8.5% of the country's area. The largest lakes are: Vänern (5,545 km²), Vättern, Mälaren, Hjälmaren. The deepest is Lake Hornaren - 221 meters. The Swedes claim that the waters of their rivers and lakes are so clean that you can drink it without fear. While this may be a bit exaggerated, it is true that at least in the area Lapland the natural environment remained unpolluted. Human activity in this part of the country is limited to the necessary minimum.

fauna and Flora

In Sweden, there are strict laws to protect nature. An ancient unwritten law is in force here, which guarantees freedom of movement practically everywhere. You can pitch a tent, camp, move around the reserves and even on private grounds anywhere, as long as no damage is done. There are over 190 environmental protection facilities in the country, including 23 national parks with a total area of over 6,330 km².

Due to its location - southern Sweden is basically Central Europe, the north is the area behind the northern Arctic Circle - the vegetation of Sweden is characterized by a great variety - from peat bogs to deciduous forests.

When it comes to the Swedish fauna, it must be said that a lot has been achieved here thanks to the intelligent coexistence of man with the natural surroundings. In today's Sweden there are quite a few bears, lynxes, foxes and deer. In the far north, reindeer are bred (no longer found in the wild). Sweden, however, is above all a paradise for ornithologists, where many rare species of birds are found.

Climate

City	Year	January	February	March	April	May	June	July	August	September	October	November	December
Stockholm	6 ° C	–2.8 ° C	–3.3 ° C	0 ° C	3.8 ° C	10.5 ° C	14.3 ° C	17 ° C	15.9 ° C	11 ° C	6 ° C	1.6 ° C	-2.2 ° C
Gothenburg	8.8 ° C	0.5 ° C	0.5 ° C	2.7 ° C	5.5 ° C	11 ° C	15 ° C	15.9 ° C	15.4 ° C	12.1 ° C	8.8 ° C	3.8 ° C	0 ° C
Malmö	7.6 ° C	0 ° C	–0.5 ° C	2.2 ° C	5.5 ° C	11 ° C	14.3 ° C	16.5 ° C	16 ° C	12.7 ° C	8.2 ° C	4.4 ° C	1.1 ° C

Sweden has a temperate climate, and thanks to the North Atlantic Current, it is much milder than it would be due to latitude. In the north of the country, the climate is continental with harsh winters and short cool summers. Sea air masses predominate in central and southern Sweden.

The monthly average air temperature is as follows:

January 0 ° C and July 15-17 ° C - southern shores Scania
January –14 ° C and July 10 ° C - midnight

Rains are a characteristic feature of the Swedish climate, making the weather one of the most frequent topics of discussion. The annual rainfall ranges from 400 mm in mountain valleys, 600–700 mm in the south of the country, and up to 1,500 mm in the mountains. A significant part of the precipitation falls in the form of snow, the cover of which remains in the south from a few days to 2-3 months, and in the north it stays up to 8 months.

History

The history of Sweden begins with around 12,000. years BC at a time when the thick ice sheet began to retreat towards the north, and nomadic tribes began to appear in the areas freed from the ice. Permanent agricultural estates developed in approx. 3 thousand. years BC Information on the oldest peoples inhabiting Sweden can be found in the Roman historian Tacitus. He wrote that the area was inhabited by the Goths and Svears. This second tribe gave the name to the country. Their main political and religious center was Uppsala. The period from 700 to 1000 is the era of the Vikings - sailors and raiders in the history of the Scandinavian countries. Christianity displaced the pagan cult of Odin from Sweden very slowly, and although the first Swedish king, Olaf Skatkonung, was baptized in 1008, the pagan capital of Uppsala finally fell in the 12th century. attempts to unite the Scandinavian kingdoms. Queen Margaret managed to do so and put her nephew Eric of Pomerania as a candidate for the throne. In 1396, he was elected king of Sweden, and since he sat on the Danish and Norwegian thrones, the unification of the Scandinavian states became a fact. In history, this pact was called the Kalmar Union. With time, it turned out that often conflicting interests pose a threat to the union. There was a series of rebellions and uprisings, which were bloodily suppressed and went down in history under the name of the "bloodbath". One of the most popular figures in the history of Sweden was Gustaw Erikson after the Stockholm massacre of 1520. He successfully fought the Danes and raised uprisings against them. After the victory over Denmark parliament elected him king of Sweden, thereby breaking the union. The rule of the Vasa dynasty lasted 150 years and during this period, already Lutheran Sweden became the most powerful European monarchy waging victorious wars against Russia and Poland. It was also then that Sweden experienced a rapid economic development, mainly based on mining. The country pursued a policy of territorial expansion to transform the Baltic Sea into an internal Swedish body of water. During the reign of Charles XII there was a collapse of the great state. This monarch suffered a historic defeat at the Battle of Poltava with the Russian troops commanded by Peter I the Great. After his death, there was a decline in the absolute monarchy, as well as the collapse of the economy and efficient government. The ascension to the throne of Gustav III marked the re-strengthening of the monarchy and the advent of a short period of enlightened absolutism. This monarch, ruling from 1771, favored the development of art, as he was a great lover of French architecture and sculpture. The Swedes also owe him the constitution issued in 1772. It ensured religious freedom, access to public functions to representatives of all social classes, the abolition of torture and freedom of the press. Gustaw III died in 1792 at the hands of an assassin. After his death, the period of the collapse of the state began again, which lasted until the assumption of the throne by the French marshal Bernadotte (he took the names Karol Jan). During his reign, Sweden joined the anti-Napoleonic coalition, and after Napoleon's defeat in the Battle of Leipzig, Sweden took back Denmark Norway. At the outbreak of World War I, Sweden declared neutrality, while trying to inhibit strong internal pro-German sympathies. They resulted from centuries-old commercial, cultural and linguistic relationships. During World War II, the Swedish state was neutral again. This time pro-German sympathies were low. In 1973, after the death of grandfather Gustav VI Adolf, the presently reigning Charles XVI Gustaf ascended to the throne of Sweden. In 1995, the country joined the European Union. Sweden is a country of prosperity, although its citizens pay some of the highest taxes in the world.

Culture and art

Speaking of Sweden's contribution to European and world culture, one should probably start with the area in which the Swedes have achieved the most significant success over the past few decades. Winston Churchill once said that Greta Gabro is "the most interesting woman of all time." The world also had the names of Swedish actresses on its lips: Ingrid Bergman, Anita Ekberg, Bibi Anderson, Britt Ekland and Elke Sommers. The films directed by Ingmar Bergman aroused great interest around the world, and by skillfully transferring philosophical problems to film, his masterpieces quickly began to be identified with Swedish works. In addition to Bergman, his favorite actor, Max von Sydow, gained international fame and popularity, and another representative of Swedish cinematography, Sven Nykvist, is the cinematographer for several films by American director, Woody Allen. The success of Swedish artists is largely influenced by the specific cultural policy of the state, which has been providing various scholarships and annuities for years. Creators can devote themselves to their vocation completely and without fear of the material side of life. An interesting fact is that in Sweden, similarly to other Scandinavian countries, the writer whose book was published and is in the network of public libraries, charges a small amount for each borrowing. In Sweden, special attention is paid to raising children. The main character here is the writer Astrid Lindgren, whose books have been translated into 17 languages. In Vimmerby, where this famous writer was born, a miniature town was created, where characters from her books known to children live. In addition to the solemnly celebrated, as in all other European countries, Catholic holidays, i.e. Christmas and Easter, specific local holidays are the so-called Valpurga - Spring Festival celebrated on April 30, although there is still snow in many parts of the country. On this day, starting in 1928, a beauty contest is organized, called the choice of the most beautiful Lucia in Stockholm. Candles burning on Lucia's head are a symbol of light that defeats the evil forces of night and winter. Another Swedish custom is the celebration of St. Jana, always organized on the following Saturday, preceding June 24. Food is, of course, an important part of any celebration. The average Swede likes to eat and drink in a merry company. Great attention is paid to culinary matters in Sweden, and Swedish cuisine is the richest and most varied cuisine in the Scandinavian countries. A characteristic feature of Swedish cuisine is the combination of sweet and salty flavors. The classic form of a meal, popular in many European countries, is the so-called smorgasbord, a Swedish buffet. At lunchtime, Swedes eat in a hurry - usually in a restaurant close to their workplace or simply in the company's canteen. The main meal of the day is dinner with the family after 18:00. During the winter solstice (December 22) in the south of Sweden, the day lasts only 6 hours, and in the north outside the Arctic Circle there is a 24-hour polar night. In the Arctic part of the country, street lamps are not turned off in winter, and snow plows, icebreakers and defrosters work around the clock. Every year the Swedes challenge the darkness by celebrating the Winter Festival of Light. Burning candles were placed in the windows, and Christmas trees glitter in the city squares.

Policy

Sweden is a constitutional monarchy. The Constitution is not a single legal act because it consists of separate documents:

1974 "Act of the Form of Government"
1948 "Freedom of the Press Act"
"Act of Succession to the Throne" from 1810.

In addition to these fundamental rights, there is also the "Riksdag Act", which is of a lower rank than previously mentioned, in fact occupying an intermediate position between fundamental rights and ordinary laws. Nevertheless, it can be found alongside the three aforementioned acts in subsequent editions of the "Constitution of Sweden". The current constitution entered into force on January 1, 1975. It was adopted after long discussions that began in 1954. This discussion was initiated by a significant discrepancy between the content of the then constitution, which gave the king an advantage in the political system, and the reality dominated by the parliament controlled by the Swedish Social Democratic Workers' Party (SAP). At this point, it is worth mentioning that Sweden is a country where reforms of the political system take place very slowly and usually consist in accepting the solutions that already exist.

The king is the head of state but has little power. Over the centuries, he systematically lost them to other state organs: parliament, government and other central offices. Formally, however, it is still the subject of executive power. However, the newest version of the constitution limits his prerogatives so much that they are even smaller than those of the British Queen. Thus, the competences of the Swedish king include:

representing Sweden to other heads of state and diplomats,
supremacy in the state Evangelical Lutheran Church,
the ceremonial opening of the Riksdag session,
presentation of the Nobel Prize,
giving advice, encouraging and alerting parliament and government.

The monarch also has the right to be informed by the prime minister about the state of the state and the most important work of the government. Interestingly, the king lost his function of head of the armed forces. It also does not have the power to appoint a prime minister and approve ministerial appointments. However, it is interesting to find the phrase found in the "Act on the Form of Government" that the king is not responsible for his actions. Currently, Charles XVI Gustav is on the Swedish throne. It comes from the Bernadotte dynasty, which was founded by Jean-Baptiste Jules Bernadotte, the Marshal of France - later Charles XIV John.

The Swedish parliament, known as the Riksdag, is unicameral. Although until 1969 it was bicameral, and until 1866 it was four-chamber. The elections to the Riksdag are:

common,
equal,
direct,
secret.

The parliament's term of office lasts 4 years, although until 1994 it lasted only 3 years. MEP candidates are competing for 349 seats in the Riksdag. 310 seats come from constituencies and 39 from national party lists. The latter group of seats is distributed among the parties that got to the Riksdag after exceeding the required threshold of 4% of votes per country. Parties that did not win the 4%, but in one constituency won 12% of the vote, may also have their own deputies in parliament, but cannot participate in the chapter of the second group of seats. MEPs are elected according to Saint - Lague's modified proportional electoral system. Citizens over 18 years of age receive both passive and active voting rights. Characteristic for the Swedish parliament is the function of the varamen, that is, the deputy. Each deputy has an alternate, which makes it possible for a varamen to take over his function in a situation where there has been even a brief inability to perform his duties by a given deputy. Varamen must come from the same party as his MP. The Riksdag is the main organ of power in the state. It has a legislative and control function. In addition, its position is strengthened by the exclusive right to amend the constitution and its interpretation. The Swedes, although respecting the fundamental law, do not attach great importance to its absolute observance. The laws issued by the Riksdag may be far from being constitutional. Therefore, there is no such thing as a Constitutional Court in Sweden. This state of affairs is called a constitutional dualism in the treatment of the constitutional law. As for the aforementioned amendment to the constitution, in order to implement it, the Riksdag must announce two identical resolutions by an absolute majority of votes, and they must be separated by parliamentary elections. A constitutional referendum can be held with these elections. In order to carry it out, it is enough to submit a motion by 1/10 of all deputies and to accept it by 1/3. If citizens are against the change, parliament cannot pass a second resolution. If citizens are in favor, the constitutional amendment procedure is continued by the newly elected Riksdag. Once a new parliament is elected, an Election Verification Committee is formed, where it can be challenged: incorrect conduct of the election. It includes:

chairman (a judge or a former judge who cannot be a deputy at the same time)
6 members.

Another interesting feature in the Riksdag is talman. Talman heads the parliament. Its functions include:

appointing the prime minister,
entrusting him with the mission of creating a government,
interpretation of parliamentary procedures,
determining the order in which Members speak.

Talman must remain impartial, so he does not vote or speak for his party. Talman, together with his deputies, the heads of the factions and the head of the Riksdag chancellery, form the Council of Presidents, which has a great influence on the legislative processes. The Riksdag also appoints four ombudsmen, incl. down

justice matters,
military,
consumer protection.

Their main task is to keep the government accountable to parliament. Thus, the ombudsman for justice ensures that the laws are complied with by state bodies (except the government). He discloses information about abuses to the public. The military Ombudsman is responsible for monitoring compliance with the laws in the area of defense: military service and the functioning of the armed forces. In turn, the ombudsman for consumer protection watches over the interests of buyers, so that sellers comply with the law, care about the quality of the products offered and are honest in terms of prices. The interests of the Swedish consumer are truly protected. In addition to the ombudsmen, the Riksdag also appoints the governor of the Bank of Sweden, the Talman, the head of the chancellery, the secretary of the Riksdag and the chairmen of permanent and special (ad hoc) commissions. Parliament also sets up an Advisory Council on Foreign Affairs consisting of:

9 deputies,
Talman,
the king.

It is a body that deals, as its name suggests, with advising and controlling foreign policy entities. These standing committees enjoy a high degree of autonomy. They are chosen on the basis of the balance of party forces in parliament. Their competences include: issuing opinions on bills and resolutions later submitted to the Riksdag. Committees are a place of discussions with experts and ministers, which finally crystallize the shape and content of the future law. As for the early dissolution of the parliament, it can take place in two cases. In the first one, the candidacy of the new prime minister must be rejected four times by the Talman. In the second, when the government, within a week of passing the vote of no confidence (existing in Sweden only since 1969), will order new elections.

The government exercises executive and legislative power and is composed of the prime minister and his appointed ministers. There are two categories of ministers in Sweden. The first are the ministers in charge of certain ministries, and the second are ministers without portfolio (so-called counselor consultants). The ministries are not very extensive. They only have a managerial and legislative function, as there are extensive central offices alongside them. Their officials are apolitical and well-educated. These offices are responsible for day-to-day management. This state of affairs is called the dualism of government administration. It increases the efficiency of state institutions. The exception to this rule is the Ministry of Foreign Affairs, which is the only one to combine management and management functions. The prime minister of the government is always the leader of the ruling party, although not always of the majority party, because in Sweden there is a principle of Swedish minority parliamentarism. Its phenomenon is that the rule of a party that is a minority in the Riksdag is possible. It results from the pragmatism of the Swedes, willing to compromise and prefer the interests of the state over the interests of the party. This principle was often used by SAP. Talman appoints the premiere. He presents the proposal to the Riksdag. If it is rejected by parliament four times, the procedure for appointing the prime minister is carried out only after new, ordered elections. As I mentioned earlier, there is a no-confidence vote in Sweden. If the prime minister receives them, the entire government has to resign, which causes, inter alia, the extremely strong position of the prime minister in the Council of Ministers. Sweden often has one prime minister's rule for many years. A good example is T. Erlander, who ruled in 1946–1969. In addition to being accountable to the Riksdag, the government also bears constitutional responsibility. In Sweden, there is the Riksdag Constitutional Commission, which checks whether the government is law-abiding and whether its politics are guided by the interests of the Kingdom. The government also appoints its own ombudsmen, but they have different powers and tasks from parliamentary ombudsmen. Appointed by the government, they control compliance with the law in certain spheres of public life. The government also appoints the Chancellor of Justice, who becomes an outstanding lawyer. Its main goal is to protect the interests of the state. It also deals with issues of press freedom. In addition, he is a representative of the government in civil law disputes. Goran Persson is currently the prime minister. He heads a minority government dependent on the votes of the Greens and communists. The current government consists of the prime minister and 22 ministers. There are many women among them.

In the post-war years, Sweden was dominated by one party: the Swedish Social Democratic Workers' Party (SAP), which exercised uninterrupted power from 1932 to 1976, when it lost the elections. She suffered a second defeat in 1991, but subsequent elections in 1994, 1998 and 2002 brought her back to power. As you can see, this party definitely dominates the political life of Sweden. SAP was established in 1889. Most of its members are union activists. SAP is an advocate of the welfare state, supports the strong influence of the state on the economy and social equality. SAP also attaches importance to the equal rights of women. As a result, in Sweden, the participation of women in elected political bodies often reaches 50%. The extreme left party is the Left Party (VP), founded in 1990 as the successor of the communists. Despite its radicalism, it accepts the parliamentary path to socialism. Another significant party is the Moderate Coalition Party (MSP). This grouping refers to conservative values. Members of this party are supporters of monarchy, close ties with the Church, reducing the scope of social benefits and lowering taxes. It represents the interests of big capital. Another important party is the Liberal Party (FP), which is an advocate of "social liberalism". Like conservatives, they are opposed to state intervention and the expansion of the welfare system. In 2002, liberals were quite successful in the elections, gaining the support of 13.3% of voters. It is also worth mentioning the Center Party, which is a center-left grouping representing the interests of farmers and small businesses. We must also mention the Christian Democratic Party (KdS), which describes itself as the center, an alternative to the left and right. In the last elections, the Greens also entered the parliament, for which the priority is, of course, the protection of the environment. As you can see, Sweden's party system is rich in parties, but it is definitely dominated by one of them - SAP, which only loses power every few terms of the Riksdag. The last time it lost it was in 1991, when the coalition was formed by MSP, CP, FP and KdS.

Princess Victoria, Victoria Ingrid Alice Désirée (born July 14, 1977), heir to the Swedish throne. The eldest child of the King of Sweden, Charles XVI Gustaf and Queen Silvia. Duchess of Västergötland. The full title is Her Royal Highness heir to the throne Victoria.

In the event of her accession to the throne, Princess Victoria will be the first woman in 300 years to become ruler of Sweden. He has a brother to Prince Charles Filip (born 1979) and a sister to Princess Magdalena (born 1982). He is heir to the throne thanks to the Act of 1979, and is also on the succession list of the British throne.

Göran Persson (born January 20, 1949) is the 41st Prime Minister of Sweden. He has been in office since March 1996. Persson is also the leader of the Swedish Social Democratic Workers' Party (Sveriges socialdemokratiska arbetareparti). Persson's predecessor as Prime Minister was Ingvar Carlsson.

Economy

Sweden is the richest Scandinavian country and one of the most industrialized countries in the world, although even 100 years ago poverty was prevalent here, and the Swedes were forced to emigrate to America for bread. Sweden is an economically highly developed country, efficiently organized, politically neutral and prosperous. It aims to make citizens equal in terms of both rights and income. The development of industry began on a large scale in the last decade of the 19th century. This was due to the growing demand for iron ore, which is the country's main mineral wealth. In addition, copper, lead, zinc, silver, gold and pyrites are mined. The lack of energy resources is compensated by hydroelectric plants, located especially on the rivers of the north. As a result of the referendum held in 1982, it was decided that by 2010 Sweden would abandon the use of nuclear energy and shut down all nuclear power plants. The country has the largest forest area of all European countries (64%). There are almost 3 ha of forests per one inhabitant. The great abundance of forests allowed Sweden to reach the world level in the production of lumber, cellulose, paper and cardboard. Plants of this industry are concentrated mainly on the shores of the Gulf of Bothnia, and 60% of the entire production of this industry is exported. Sweden is also exporting its skills. Swedish banks and insurance companies operate in cities on almost all continents. Swedish engineers who build hydroelectric power plants, dams, timber companies, airports, hospitals and other public utility facilities in the Third World countries are particularly active.

Society

Traditions

Most public places are banned from smoking in Sweden, incl. on public transport, bus and train stations. There must be separate non-smoking areas in restaurants.

Swedes are kind to tourists and usually willing to help them. Calling by name is common and the greeting "Hey!" is often heard from strangers.

Casual clothing is allowed almost everywhere, especially in summer.

Tips are included in the bill, however, the amount may be rounded up to a maximum of 10%.

Preparations

Visas

Polish citizens enjoy the right to free movement of persons within the European Union / European Economic Area. A travel document entitling to a visa-free entry and stay (regardless of its purpose) in the territory of the Kingdom of Sweden for up to 90 days is a passport or an ID card (old and new model). Before departure, make sure that the document is in sufficiently good technical condition and allows for identification (special attention should be paid to the validity of the photo in the case of older, booklet ID cards). Restrictions on free movement and residence may only take place due to the principles of safety and public health policy. Additional information in electronic version is available on the website Ministry of Foreign Affairs in the Consular Information section - "Information for Polish citizens leaving for other EU / EEA countries".

Z dniem 30 kwietnia 2006 r. (zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/38/WE z 29 kwietnia 2004 r.) w przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyska też członek rodziny obywatela UE nie mający unijnego obywatelstwa, niezależnie od jego przynależności państwowej.

Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:

zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.

W przypadku takiego pobytu po 30 kwietnia 2006 r. państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się. Osoby, które zamierzają przebywać w Szwecji dłużej lub też osiedlić się tu, powinny złożyć wniosek i uzyskać prawo pobytu (uppehållstillstånd). W tym celu należy skontaktować się z najbliższym oddziałem szwedzkiego Urzędu Migracyjnego (Migrationsverket: www.migrationsverket.se). Do złożenia wniosku, jak i do załatwienia innych spraw związanych z pobytem (bank, ubezpieczenie) wymagany jest paszport. Za złożenie wniosku i wydanie zgody na pobyt nie są pobierane żadne opłaty. Decyzje podejmowane są w ciągu 6 miesięcy od daty złożenia wniosku. W przypadku negatywnej decyzji urzędu migracyjnego należy opuścić Szwecję. Przysługuje wówczas odwołanie do Komisji ds. Cudzoziemców (Utlänningsnämnden) w terminie trzech tygodni od daty otrzymania informacji o odrzuceniu wniosku. Po uzyskaniu pozwolenia na pobyt w Szwecji na okres minimum 1 roku otrzymuje się szwedzki numer ewidencyjny, potocznie nazywany numerem osobowym (personnummer), co jest podstawowym warunkiem stabilnego funkcjonowania w tym kraju. Bez niego praktycznie nie można np. założyć konta w banku, wynająć mieszkania, podłączyć telefonu. Do czasu uzyskania numeru osobowego mająca prawo pobytu rodzina pracownika nie może korzystać z objętego ubezpieczeniem leczenia planowego (sam pracownik może być objęty opieką medyczną na podstawie numeru prowizorycznego – samordningsnummer); żona i dzieci pracownika mogą w tym przypadku korzystać tylko z leczenia, do którego uprawnia ich Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) lub inny, odpowiedni dokument kategorii E100.

Przepisy celne

Osoby wjeżdżające bezpośrednio z obszaru UE nie płacą cła za przewożone rzeczy przeznaczone do użytku osobistego i nie są poddawane żadnym formalnościom granicznym. Ograniczenia i specjalne wymogi dotyczą wwozu: zwierząt, alkoholu, tytoniu, broni i amunicji, niebezpiecznych narzędzi, strzykawek podskórnych wraz z igłami. Niedozwolony jest wwóz narkotyków, środków dopingujących, pornografii. Restrykcje wywozowe obejmują m.in. materiały palne, produkty o znaczeniu strategicznym oraz przedmioty o szczególnej wartości dla kultury. Nie ma ograniczeń co do wwozu z terenu UE do Szwecji środków finansowych. Transakcje powyżej 100 000 SEK są rejestrowane ze względów statystycznych. Bezcłowy przywóz alkoholu z innego kraju UE do Szwecji możliwy jest pod warunkiem, że wwiezie go osobiście osoba w wieku minimum 20 lat i będzie on przeznaczony jedynie na własne potrzeby. Obowiązują następujące limity: 10 l mocnego alkoholu, 20 l produktów o średniej zawartości alkoholu, 90 l wina, 110 l piwa. Papierosy mogą być wwiezione przez osobę pełnoletnią w ilości do 200 sztuk. Szczegółowe informacje dotyczące importu i eksportu towarów dostępne są na stronie internetowej szwedzkiego Urzędu Ceł. Przy zakupach w Szwecji obowiązuje podatek VAT (w Szwecji nazywany MOMS) i akcyza na wybrane towary, takie jak alkohol i papierosy. Prawie wszystkie towary objęte są podstawową stawką VAT w wysokości 25% ceny.

Właściciel psa lub kota może wwieźć zwierzę do Szwecji pod warunkiem właściwego oznakowania go tatuażem lub mikrochipem oraz przedstawienia aktualnego paszportu dla zwierzęcia z udokumentowaniem odpowiednich szczepień i badań (szczepienie przeciw wściekliźnie wraz z testami na antyciała, odrobaczenie).

Przywóz broni do Szwecji z terenu Polski w celach łowieckich i sportowych następuje na podstawie Europejskiej Karty Broni Palnej oraz udokumentowania przyczyny podróży.

Przepisy prawne

Polacy mogą w zasadzie bez przeszkód nabywać nieruchomości w Szwecji. Nie jest wymagane uzyskiwanie specjalnych pozwoleń, z wyjątkiem nabycia nieruchomości o charakterze rolniczym oraz w celu wynajmu. Właściwymi urzędami w sprawach badania, czy występują przeszkody co do zakupu nieruchomości przez cudzoziemców, są organy administracji lokalnej szczebla wojewódzkiego. Ponadto w przypadku zakupu lokalu spółdzielczego zaleca się uprzedni kontakt z zarządem wspólnoty. Umowę należy zarejestrować w urzędzie skarbowym i wnieść opłatę od umowy cywilnoprawnej (1,5% wartości nieruchomości). Obowiązuje powszechny roczny podatek od nieruchomości (dotyczy domów wolno stojących, posiadłości i gruntów). Właściciel obowiązany jest do składania corocznej deklaracji podatkowej i opłacania podatku katastralnego. Zaleca się zawieranie kontraktu na zakup nieruchomości za pośrednictwem szwedzkich koncesjonowanych agentów ds. nieruchomości lub doradców bankowych. Adresy agentów można uzyskać w szwedzkim Stowarzyszeniu Agentów Nieruchomości (Mäklarsamfundet). Zakup nieruchomości w Szwecji nie uprawnia automatycznie właściciela do uzyskania prawa pobytu.

Wymiana waluty

Szwecja nie jest członkiem Europejskiej Unii Walutowej, dlatego ceny są podawane wyłącznie w koronach, bez przeliczania na euro. Przyjezdni mogą wymienić walutę w bardzo sprawnie działających bankach, lepszy kurs oferują jednak kantory – te ostatnie rzadziej występują na prowincji. Zarówno w bankach, jak i kantorach pobierana jest prowizja. Bankomaty znajdują się przed większością banków i w większych centrach handlowych. Karty płatnicze przyjmuje się prawie wszędzie, w większych sklepach można również płacić czekami podróżnymi, a niekiedy także częściej używaną zagraniczną walutą.

Ubezpieczenia

Ze względu na wysokie koszty usług medycznych w Szwecji zaleca się wykupienie indywidualnej polisy ubezpieczeniowej od kosztów leczenia, od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz na powrót chorego do kraju. Przy podróżach samochodem wskazane jest dodatkowe ubezpieczenie komunikacyjne (oprócz obowiązkowego OC również assistance i AC).

Drive

By plane

Bezpośrednie połączenia między Szwecją i Polską oferują linie lotnicze LOT, Wizz Air oraz Norwegian. Samoloty do Szwecji latają również w barwach linii SAS (przesiadka w Kopenhadze), Finnair (przesiadka w Helsinkach), KLM (przesiadka w Amsterdamie) lub Lufthansa (przesiadka w Düsseldorfie, Monachium lub Frankfurcie).

W przypadku lotu liniami Wizz Air do Sztokholmu może zajść potrzeba dojechania do Sztokholmu (Stockholm City) autobusem, gdyż samolot ląduje na lotnisku Skavsta (100 km na południe od Sztokholmu). Bilet w jedną stronę kosztuje 130 SEK (w dwie 199 SEK). Podróż trwa około 80 minut i jest obsługiwana przez Flygbussarna. Gdy istnieje potrzeba dotarcia na Arlande (międzynarodowe lotnisko w Sztokholmie), należy ze Sztokholmu pojechać autobusem Flygbussarna. Cena biletu w jedną stronę to 89 SEK (w obie 170 SEK), czas podróży wynosi około 40 minut.

By train

Między Szwecją a Polską nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego. Aby dojechać pociągiem należy skorzystać z pociągu Berlin Night Express kursującego między Malmö i Berlinem. Jest to pociąg nocny i wymagane jest wykupienie miejsca w wagonie sypialnym. Cena w dwuosobowym przedziale sypialnym wynosi za bilet jednokierunkowy 1100 SEK. Dzieci płacą 750 SEK. Więcej informacji o pociągu, cenach przejazdów i zniżkach, znajdziesz na stronie internetowej Berlin Night Express. Z Berlina i Malmö należy skorzystać z przesiadek aby dostać się do punktu docelowego.

Inną alternatywą jest dostanie się do Kopenhagi lub Malmö, a następnie skorzystanie z pociągu lokalnego łączącego te dwa miasta. Między Kopenhagą i Malmö pociągi kursują co 20 minut od godziny 5 rano do północy. Od północy do 5 rano raz na godzinę. Bilet jednorazowy kosztuje 80 SEK dla dorosłych i 40 SEK dla dzieci od 6 do 16 lat. Poniżej 6 lat przejazd jest darmowy.Więcej informacji o pociągu, cenach przejazdów i zniżkach, znajdziesz na stronie internetowej Skånetrafiken.

By car

Jadąc samochodem najłatwiej jest skorzystać z oferty jednej z linii promowych. Wybierając drogę lądową musimy skorzystać z otwartego w roku 2000 mostu öresund (öresundsBron), łączącego Kopenhagę w Danii z Malmö w Szwecji. Cena za jednorazowy przejazd mostem dla samochodu osobowego wynosi 285 SEK. Więcej informacji o cenach przejazdów oraz inne ciekawostki o moście, znajdziesz na stronie internetowej öresundsBron.

By bus

Pragnąc dojechać autobusem do Szwecji lub Polski możesz skorzystać z usług poniższych przewoźników. (Podane poniżej przykłady cen dotyczą osoby dorosłej)

Baltic ExpressBuss AB[1] – oferuje regularne połączenia autobusowe między większymi miastami w Polsce i Szwecji. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad lub między Gdynią i Karlskroną. Cena za przejazd ze Sztokholmu do Warszawy kosztuje 795 SEK w jedną lub 1195 SEK w obie strony.

EUROLINES[2] – na trasie Szwecja – Polska obsługuje dwie linie: Warszawa – Poznań – Szczecin – Malmö – Göteborg i Kraków – Wrocław – Malmö – Göteborg. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad. Cena za przejazd z Göteborga do Warszawy kosztuje 380 PLN (około 760 SEK) w jedną lub 630 PLN (około 1260 SEK) w obie strony.

TOURBALTIC[3] – na trasie Szwecja – Polska obsługuje dwie linie: Warszawa – Poznań – Szczecin – Malmö – Göteborg i Łódź – Warszawa – Gdańsk – Karlskrona – Göteborg. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad lub między Gdynią i Karlskroną. Cena za przejazd z Göteborga do Warszawy kosztuje 810 SEK w jedną lub 1210 PLN w obie strony.

Promem

Promy to najtańszy, a jednocześnie bardzo przyjemny środek dojazdu do Szwecji. Już samą podróż promem można traktować jako formę wypoczynku dzięki znajdującym się tam sklepom, restauracjom i barom. Dodatkową zaletą promów jest możliwość przewiezienia samochodu. Przy rezerwacji biletów promowych trzeba pamiętać że ceny często zmieniają się w zależności od sezonu i czy płynie się rejsem dziennym czy nocnym.

Podane poniżej przykłady cen dotyczą osoby dorosłej.

Promy do Szwecji z Polski

Polferries[4] – promy kursują na trasach Gdańsk – Nynäshamn (koło Sztokholmu) i Świnoujście – Ystad. Przejazd z Gdańska do Nynäshamn trwa 19 godzin a ze Świnoujścia do Ystad 9 godzin 30 minut. Cena za przejazd z Gdańska do Nynäshamn wynosi 495 SEK w jedną lub 880 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd ze Świnoujścia do Ystad wynosi 450 SEK w jedną lub 750 SEK w obie strony. Do powyższych cen należy doliczyć ewentualną opłatę za kabinę, która na trasie Gdańsk – Nynäshamn jest szczególnie polecana.

Stena Line[5] – promy kursują na trasie Gdynia – Karlskrona. Przejazd trwa 10 godzin 30 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia między 335 SEK a 395 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 515 SEK a 595 SEK.

Unity Line[6] – promy kursują na trasie Świnoujście – Ystad. Przejazd trwa 6 godzin 45 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od pory roku między 450 SEK a 520 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 750 SEK a 820 SEK.

Promy do Szwecji z Danii

HH-Ferries[7] – promy kursują na trasie Helsingør (Dania) – Helsingborg. Przejazd trwa 20 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia między 9 SEK a 18 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 18 SEK a 36 SEK.

Scandlines[8] – promy kursują na trasie Helsingør (Dania) – Helsingborg. Przejazd trwa 20 minut. Bilet jednostronny kosztuje 22 SEK a dwustronny 40 SEK.

Stena Line[9] – promy kursują na trasach Frederikshavn (Dania) – Göteborg i Grenå (Dania) – Varberg. Przejazd z Frederikshavn do Göteborga trwa od 2 godzin do 3 godzin 30 minut w zależności od promu, a z Grenå do Varberg 4 godziny. Cena za przejazd z Frederikshavn do Göteborga wynosi od 100 SEK do 160 SEK w zależności od dnia tygodnia. Natomiast cena za przejazd z Grenå do Varberg wynosi od 100 SEK do 140 SEK w zależności od dnia tygodnia.

Promy do Szwecji z Niemiec

Scandlines[10] – promy kursują na trasach Sassnitz (Niemcy) – Trelleborg (koło Malmö) i Rostock – Trelleborg. Przejazd z Sassnitz do Trelleborga trwa 3 godziny 45 minut, a z Rostocku do Trelleborga 5 godzin 45 minut. Cena za przejazd z Sassnitz do Trelleborga wynosi 100 SEK w jedną lub 200 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd z Rostocku do Trelleborga wynosi 180 SEK w jedną lub 360 SEK w obie strony.

TT-line[11] – promy kursują na trasach Travemünde (Niemcy) – Trelleborg (koło Malmö) i Rostock – Trelleborg. Przejazd z Travemünde do Trelleborga trwa 7 godzin, a z Rostocku do Trelleborga od 3 godzin do 7 godzin w zależności od promu. Cena za przejazd z Travemünde do Trelleborga wynosi 100 SEK w jedną lub 200 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd z Rostocku do Trelleborga wynosi 180 SEK w jedną lub 360 SEK w obie strony.

Stena Line[12] – promy kursują na trasie Kilonia (Kiel) – Göteborg. Przejazd trwa 13 godzin 30 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia i pory roku między 310 SEK a 710 SEK.

Przejścia graniczne

An administrative division

Podział administracyjny Szwecji

Szwecja jest podzielona na 21 regionów terytorialnych (szw. län – odpowiednik polskiego województwa):

Cities

Według kryteriów statystycznych w Szwecji wyróżnia się podział na tätorty i småorty. Podział wraz z wyzanczeniem granic miejscowości oraz wyliczeniem liczby ich ludności jest przeprowadzany co 5 lat przez Statistiska centralbyrå (SCB) według obowiązującej definicji. Określenie „miasto” było oficjalnie stosowane do 1 stycznia 1971, kiedy wprowadzono w Szwecji reformę administracyjną. Zniesiono wówczas dotychczasowy podział na gminy wiejskie (landskommuner), miejskie (stadskommuner) i köping (köpingskommuner). W ich miejsce wprowadzono jednolity typ gminy. Tym samym posiadanie historycznego statusu miasta (gminy miejskiej) straciło administracyjne i prawne znaczenie.

Interesting places

Największe atrakcje

Sztokholm i okolice

Gamla Stan, Sztokholm – spacer wąskimi uliczkami Starego Miasta przenosi w atmosferę średniowiecznego Sztokholmu;
Vasamuséet, Sztokholm – fascynujący okręt z XVII w. podniesiony z dna sztokholmskiego portu i pieczołowicie przywrócony do dawnego stanu;
Drottningholm, Sztokholm – wycieczka statkiem do rokokowej rezydencji rodziny królewskiej nad brzegiem jeziora Melar;
Schronisko młodzieżowe Af Chapman, Sztokholm – nocleg na pokładzie statku-schroniska zacumowanego w centrum stolicy;
Birka nad jeziorem Melar – historia wikingów oglądana z bliska w miejscu, gdzie niegdyś wznosiły się zabudowania najstarszego miasta Szwecji;
Wyspa Gällnö, archipelag sztokholmski – spacer w leśnej gęstwinie i kąpiel w morzu na wyspie o brzegach porośniętych barwnymi kwiatami;
Gamla Uppsala – królewskie kopce grobowe i piękny średniowieczny kościół na miejscu starożytnej pogańskiej osady.

Göteborg i okolice

Galeria Fürstenberg – największa atrakcja wspaniałego Muzeum Sztuki; obrazy autorstwa najwybitniejszych szwedzkich malarzy XIX i początku XX w.;
Kawiarnie Hagi – filiżanka kawy wypita przy kawiarnianym stoliku w starej robotniczej dzielnicy Göteborga;
Marstrand – forteca na wybrzeżu Bohuslän;
Smedje Volund – wzniesiony z różowego granitu dom, a zarazem pracownia mistrza kowalstwa Berthe Johanssona, gdzie piękne meble wykuwane są z metalowych elementów wraków wydobytych z morza;
Fiskebåckskil – malownicza wioska rybacka na wybrzeżu Bohuslän z pracownią malarza Carla Wilhelmsona;
Fallensdagar, Trollhattan – trzydniowy festiwal muzyki i tańca organizowany pod koniec lipca przy wspaniale oświetlonych wodospadach;
Kinekulle – „Góra kwiatów” na południowym brzegu jeziora Wener, słynąca z kamieni runicznych i średniowiecznych kościołów.

Południowy zachód

Twierdza w Varbergu – nocleg w starym więzieniu, dziś wspaniałym schronisku młodzieżowym, górującym nad zachodnim wybrzeżem
Nimis – wspinaczka po niezwykłej rzeźbie z wyrzuconego na ląd drewna, która pochyla się ku morzu na półwyspie Kullen;
Ogrody Sofiero – najlepiej zwiedzać je wczesnym latem, kiedy słynny wąwóz rododendronów rozkwita kolorami;
Katedra w Lund – najwspanialsza romańska katedra w północnej Europie i niesamowita krypta, w której – jak głosi legenda – wielkolud Finn zamienił się w kamień;
Parki Malmö – eleganckie, pełne spokoju ogrody – schronienie przed kipiącą energią trzeciego co do wielkości miasta Szwecji;
Sandhammaren – kilometry piasków pod słonecznym niebem południowego wybrzeża Skanii;
Gourmet Grön – gastronomiczna oaza w Karlshamn w prowincji Blekinge – najlepsze wegetariańskie dania w Szwecji.

Południowy wschód

Zamek w Kalmarze – warto zwiedzić wnętrza XII-wiecznej twierdzy, przepięknie przekształconej w renesansowy pałac;
Kullzenska Caféet, Kalmar – smakowite ciastka w uroczym XVIII-wiecznym domu;
Dom Emigrantów, Växjö – wystawa opowiadająca o losach milionów Szwedów zmuszonych do emigracji do Stanów Zjednoczonych w XIX w.; obowiązkowy punkt programu w Smĺlandzie;
Västänas Slott, Röttle – pensjonat w zabytkowym domu, z widokiem na jezioro Wetter;
Vadstena – najbardziej nastrojowe miasto na wschodnim brzegu jeziora Wetter ze słynnym klasztorem założonym przez pierwszą kanonizowaną kobietę w Szwecji, św. Brygidę;
Fabryki włókiennicze w Norrköping – opisane przez Carla Millesa jako najpiękniejszy krajobraz przemysłowy w Europie; budynki ze sztukateriami odbijają się w wodach tętniącego życiem miasta;
Visby, Gotlandia – godne obejrzenia mury obronne dawnej hanzeatyckiej twierdzy; okazja do dobrej zabawy razem z tysiącami młodych Szwedów, którzy odwiedzają tę bałtycką wyspę latem.

Wybrzeże Zatoki Botnickiej – od Gävle po Haparandę

Rejs po rzece Angerman, Härnösand – podróż statkiem do spokojnego Solleftea jedną z piękniejszych rzek Szwecji

Högbonden, Höga Kusten – noc spędzona w dawnej latarni morskiej na nieskażonej cywilizacją wyspie;
Farma łosi, Bjurholm – bliskie spotkanie z największym lądowym zwierzęciem Europy na fascynującej farmie koło Umeå;
Pite Havsbad, Pitea – najlepsze kąpielisko północnej Szwecji, słynące z długich, słonecznych dni i ciepłych wód;
Gammelstad, Lulea – 450 drewnianych domków największej w Szwecji wioski parafialnej;
Archipelag u wybrzeży Lulea – rejs do jednej z dziesiątek porośniętych sosnowymi lasami wysp na krańcu Zatoki Botnickiej.

Środkowa Szwecja

Podróż pociągiem Inlandsbanan – szansa obejrzenia wspaniałych szwedzkich lasów i majestatycznych rzek z bliska, bez potrzeby wychodzenia z przedziału;
Plaże na wyspach, Kristinehamn – wiele wysp na jeziorze Wener obiecuje odpoczynek i opaleniznę;
Wspinaczka w górach Härjedalen – powrót do natury w dalekiej górskiej prowincji środkowej Szwecji;
Spływ rzeką Klarälven, Karlstad – budowa tratwy i spływ najbardziej malowniczą rzeką Värmlandu;
Poszukiwanie potwora, Östersund – polowanie na szwedzką wersję potwora z Loch Ness w uroczym mieście na brzegu jeziora;
Park Niedźwiedzi Grönklitt, Orsa, Dalarna – największy park niedźwiedzi w Europie dający szansę podglądania ich z bliska.

Szwedzka Laponia

Droga przez Pustkowie, Strömsund – surowe piękno północnej Szwecji na odludnej, krętej drodze prowadzącej w głąb Laponii;
Przysmaki lapońskie, Klippen – w restauracji hotelowej w zagubionej wiosce na północy można skosztować prawdziwych lokalnych delikatesów. W jadłospisie potrawy z renifera, łosia i niedźwiedzia;
Lappstaden, Arvidsjaur – udostępnione do zwiedzania drewniane chatki i domki na planie kwadratu w lapońskiej wiosce parafialnej pozwalają poznać bliżej życie rdzennych mieszkańców Szwecji;
Szlak Kungsleden, Jäkkvik – jeden z najmniej uczęszczanych i najpiękniejszych odcinków szlaku wędrówkowego na północy, prowadzący przez Park Narodowy Pieljekaise;
Krąg polarny, Jokkmokk – przekroczenie magicznej linii daje poczucie spełnienia. Najlepsze miejsce do podziwiania zorzy polarnej;
Lodowy Hotel, Jukkasjärvi – możliwość spędzenia nocy w temperaturze –5 °C w nieprzepuszczającym zimna śpiworze w jednym z najsłynniejszych hoteli świata.

Najważniejsze muzea

Konstmuseum, Göteborg
Kulturhuset Stockholm, Sztokholm
Moderna Museet, Sztokholm
Nationalmuseum, Sztokholm
Norrköpings Museum of Art, Norrköping
Rooseum, Malmö
Västerås Konstmuseum, Västerås

Obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO

1991 – Rezydencja królewska w Drottningholm,
1993 – Osady Wikingów w Birka and Hovgärden,
1993 – Odlewnia żelaza w Engelsberg,
1994 – Rysunki naskalne w Tanum,
1994 – Cmentarz leśny w Skogskyrkogrden,
1995 – Hanzeatyckie miasto Visby,
1996 – Kraina Laponii,
1996 – Miasto-kościół Gammelstad w Luleå,
1998 – Port morski w Karlskronie,
2000, 2006 – Pobrzeże Zachodniobotnickie wraz z Archipelagiem Kvarken (dodany w 2006) (z Finland)
2000 – Krajobraz rolniczy południowej Olandii
2001 – Strefa górnicza Wielkiej Góry rudy Miedzianej w Falun
2004 – Radiostacja Varberg w Grimeton
2005 – Tzw. Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Belarus, Estonia, Finland, Lithuania, Latvia, Norwegią, Moldova, Russia and Ukraine.

Transport

Po Szwecji bez problemu podróżować można samolotem, pociągiem i autobusem.

Informacje dla kierowców

Samochody prywatne mogą być swobodnie wwożone do Szwecji z terenu UE i użytkowane na obcych tablicach rejestracyjnych do 1 roku. Przed dokonaniem rejestracji samochodu w Szwecji niezbędny jest obowiązkowy (płatny) przegląd w wyspecjalizowanej sieci stacji diagnostycznych (Svensk Bilprovning). Niezbędne jest do tego prawo jazdy i polski dowód rejestracyjny. Po pozytywnej inspekcji pojazdu należy złożyć odpowiedni wniosek rejestracyjny do Centralnego Rejestru Pojazdów (Bilregistret). Osoba składająca wniosek musi wykazać miejsce zamieszkania w Szwecji oraz dowód tożsamości. Przywóz do Szwecji nowego samochodu (o przebiegu mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty pierwszej rejestracji) będzie się wiązać z koniecznością zapłaty podatku VAT. Informacje na temat sprowadzania oraz rejestracji pojazdów w Szwecji znajdują się na stronie internetowej Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket). Ważne prawo jazdy wydane w Polsce obowiązuje w Szwecji, jeśli nie zostało wymienione na szwedzkie prawo jazdy. Prawo jazdy wydane w Polsce może być wymienione na szwedzkie, jeśli posiadacz uzyskał pozwolenie na stały pobyt w Szwecji. Wnioski w tych sprawach przyjmują właściwe szwedzkie urzędy wojewódzkie (Länsstyrelsen). Bezwzględny limit wieku dla osób kierujących pojazdami samochodowymi wynosi 18 lat. Ponadto warto wiedzieć, że:

niezależnie od pory dnia i roku używanie świateł mijania jest obowiązkowe;
z uwagi na bardzo częste i tragiczne w skutkach kolizje ze zwierzyną leśną (np. z łosiami) należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia samochodu przez tereny zalesione – koszty ewentualnych szkód po kolizji ze zwierzyną leśną użytkownik pojazdu ponosi we własnym zakresie, o ile nie wykupi specjalnego ubezpieczenia;
rygorystycznie traktowane są ograniczenia prędkości na drogach (są one zmienne, jednak najczęściej występują: autostrady – 120-100 km/godz., drogi – 90-70 km/godz., teren zabudowany – 50-30 km/godz.);
wszyscy pasażerowie samochodu muszą używać pasów bezpieczeństwa;
obowiązkowe są odpowiednie siedzenia dla dzieci do 12. roku życia;
prawo szwedzkie jest bardzo surowe w stosunku do osób łamiących przepisy drogowe, a w szczególności wobec osób prowadzących pojazd pod wpływem alkoholu (dozwolony limit stężenia alkoholu we krwi wynosi 0,2 promila, a w wydychanym powietrzu 0,1 mg/1); kary za łamanie przepisów są surowe (od wysokiego mandatu i odebrania prawa jazdy aż do kary pozbawienia wolności);
wszystkie samochody prywatne starsze niż 2 lata podlegają co roku kontroli w stacji diagnostycznej;
Polacy przyjeżdżający do Szwecji nie muszą legitymować się zieloną kartą, wystarczy dowód ubezpieczenia OC; zaleca się wykupienie polisy Assistance ze względu na wysokie koszty holowania samochodu;
w przypadku nabycia samochodu w Szwecji w celu wywozu do Polski należy zgłosić się z wnioskiem (można go znaleźć tutaj) oraz dowodem tymczasowego ubezpieczenia pojazdu do Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket), aby uzyskać tymczasowy dowód rejestracyjny i tablice; jednocześnie poprzedni właściciel powinien wyrejestrować pojazd. Osoby rejestrujące pojazd w Polsce obowiązane są ponadto przedstawić dowód opłacenia podatku akcyzowego. Przy imporcie samochodu z przebiegiem mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty jego pierwszej rejestracji należy zapłacić w Polsce podatek VAT podczas rejestracji.
Uwaga: urzędy konsularne w Szwecji przestrzegają kierowców przed spożywaniem alkoholu podczas podróży promowej do portów szwedzkich. Kontrola trzeźwości kierowców jest przeprowadzana rutynowo na przejściach granicznych.

Trip

Porozumiewanie się

Zobacz w osobnym artykule Rozmówki szwedzkie.

Język szwedzki to język z grupy skandynawskiej języków germańskich. Posługuje się nim ponad 8 mln osób, zamieszkujących Szwecję i zachodnią Finlandię (Wyspy Alandzkie). Język urzędowy w Szwecji i w Finlandii (obok fińskiego). Odrębny język już od VIII wieku. Najstarsze zabytki językowe pochodzą z XII w. Już od XVI w. zauważalne tendencje do tworzenia języka wspólnego, czy to w postaci języka pism religijnych, czy świeckiego języka pism urzędowych tzw. języka kancelaryjnego. Szczególny nacisk kładziono na oczyszczenie języka z naleciałości niemieckich. W zakresie wymowy odczuwa się w XVIII w. unifikujący wpływ dworu królewskiego – na tym tle zarysowuje się podział na język „chłopski” tzw. bondska i „dworski” – hof swenska. U podłoża wymowy języka dworskiego leży wymowa Sztokholmu i prowincji Uppland. Język ten będzie stanowił podstawę ponaddialektalnego języka pisanego, tzw. riksspraket. Obecnie funkcjonują dwa zespoły dialektów: w Szwecji i Finlandii.Standardowy język szwedzki posiada tylko dwa rodzaje (nijaki i ogólny), jednak większość dialektów nadal rozróżnia 3 rodzaje gramatyczne.

Shopping

Drewniany konik z Dala jest prawdopodobnie najbardziej typową szwedzką pamiątką. Ostro rywalizuje jednak z reniferem, który symbolizuje dziewiczą przyrodę kraju. Światową markę mają szwedzkie szkła i kryształy. Inną szwedzką specjalnością są edukacyjne zabawki z surowców naturalnych, a także saboty, czyli drewniaki, które można kupić w wielu sklepach.

Koniki i kogucik z Dala – te jaskrawo pomalowane zabawki były niegdyś wycinane z odpadów drewna. Później konik stał się symbolem narodowym Szwecji. Obecnie jest sprzedawany w wielu wersjach kolorystycznych.

Szwedzkie szkło – w szwedzkich hutach wytwarza się m.in. piękne komplety naczyń, różne wyroby z kryształu, a także przedmioty codziennego użytku.

Zabawki dla dzieci – kolorowe zabawki z drewna firmy Brio są znane na całym świecie. Edukacyjne książeczki z obrazkami, gry i łamigłówki są znakomitym upominkiem dla najmłodszych.

Dzianina – czapki i rękawiczki z atrakcyjnymi wzorami, znane jako lovikka, robi się z wełny, która dobrze chroni przed zimnem i wilgocią.

Plecak z reniferowej skóry – Plecaki chętnie noszą zarówno dzieci, jak i dorośli.

Rzemiosło lapońskie – nóż myśliwski z rękojeścią z reniferowego rogu i kasa, czyli czerpak z brzozowego drewna, są nie tylko ładne, lecz również przydatne podczas biwaku.

Szwedzkie przysmaki – popularne przetwory robi się z różnych dziko rosnących owoców, m.in. borówek i malin moroszek. Śledzie, pieczywo chrupkie i pierniczki można kupić we wszystkich sklepach spożywczych, a cukierki są sprzedawane na sztuki. Rożne gatunki szwedzkiej wódki można kupić w miniaturowych butelkach.

Gastronomy

Przez całe wieki Szwecja targana różnymi wojnami była państwem biednym. Dlatego też kuchnia szwedzka wykształciła się jako jedna z prostszych kuchni w Europie. Kuchnia szwedzka oferuje niezbyt wyszukane dania, tradycyjnie charakteryzowała się używaniem bardzo dużych ilości cukru. Szwedzi słodzili prawie wszystko – ryby (śledzie), mięsa, pasztety, zupy, a nawet chleb. Obecnie w kuchni nie stosuję już tyle cukru, ale przyzwyczajenia i nawyki zostały – nadal słodkość wielu potraw szwedzkich może zaskoczyć niejednego.

Szwecja posiadająca wybrzeże znacznej długości ma w swojej kuchni wiele ryb. Najpopularniejsze są dostępne w Bałtyku śledzie, które je się marynowane, w sosach i zalewach (np. w sosie winnym) lub jako sałatkę (z jabłkami, burakami i cebulą). Popularna jest również makrela (np. w sosie jogurtowym). Seafood is also appreciated.

Among the soups eaten in Sweden, the most popular are: fish (with white wine and potatoes), beer (with light and dark beer, yolk and orange peel), yellow beans (with beans, bacon and onion).

Swedes drink a lot of yoghurt and eat oatmeal pancakes, which have been popular for centuries. They also eat a lot of cheeses (e.g. processed - messmör). For dessert, according to traditional Swedish cuisine, an apple or gooseberry soufflé and a yeast wreath are served. Swedes, having very strict alcohol sale regulations, drink rather low-alcohol drinks. In addition to the quite popular beer (starköl) is a low-alcohol drink known lättöl. Coffee dominates among non-alcoholic beverages, served strong and with cream.

Accommodation

== Science = Swedish Academy (Swedish Svenska Akademien) - a royal academy based in Stockholm, an independent cultural and scientific institution, whose main task is to foster the development of Swedish literature and language. The Academy consists of eighteen members elected for life.

work

From May 1, 2004, Polish citizens can freely seek employment in Sweden, work and obtain the right of residence. A Pole working in Sweden should be treated on an equal footing with a Swedish citizen - he has the same rights and obligations in terms of employment conditions, work, remuneration, employment relationship and vocational training. This applies equally to the employee who takes up employment as well as to his family members. The spouse and children also have the right to stay and work. You do not need to register with the employment office to find a job. However, registration is necessary to get unemployment benefits or to enroll in a course; these benefits are only payable in the case of previous employment in Sweden. Units of the Employment Agency (Arbetsförmodlingen) help both jobseekers and jobseekers. If you lose your job, you can register with your local employment office. Under certain conditions, you can apply for unemployment benefit. Detailed information is available from the local employment office (Arbetsförmedlingen). Persons intending to work abroad should verify the reliability of the employment offer. It is not advisable to conclude contracts with unproven companies or individual intermediaries (both Polish and Swedish) offering trips to seasonal work in the field of undergrowth harvest or assistance in obtaining another job. Note: the lists of entities that are entered in the register of employment agencies are available on the website Ministry of Economy and Labor (in the "Job placement" section). Information as to whether a given unit is entered in the register of employment agencies can also be obtained from the poviat or voivodeship labor office. Consulates in the Kingdom of Sweden do not mediate in looking for work or provide assistance in finding a place of residence in Sweden.

Security

Health

People who pay contributions to the National Health Fund in emergencies are entitled to medical care in Sweden under the insurance. For this purpose, a document confirming the fact of insurance must be presented directly to the medical facility - most often it is the E-111 form. This certificate, entitling to benefits in kind during a stay in a Member State, is issued:

people who go to Sweden for temporary tourism or a short business trip;
unemployed persons receiving unemployment benefit who go to another Member State to look for a job there, and their accompanying family members (the condition is at least 4 weeks after registering with the Polish employment office; the right to medical care for looking for a job outside the country permanent residence is granted only for 3 months); additionally, the E-303 form issued by the employment office is required;
international transport workers;
students coming to Sweden to study and their family members (E-111 form entitles you to use all medical services necessary to ensure that your health condition does not deteriorate during the study period);
posted workers and self-employed workers in another Member State and accompanying family members.

Polish citizens with the right of residence in Sweden are also entitled to use the universal health system in Sweden under the same conditions as Swedish citizens (after having obtained a full registration number - personnummer). Insurance contributions are collected under the standard tax system. This system provides basic medical care and hospital treatment at flat rates.

Documents necessary to obtain reimbursement in Sweden are original invoices and proofs of payment.

If you receive care in a facility that is not part of the national social insurance system, you will be charged the full cost of the treatment. They cannot be returned.

A doctor working under the social security system is entitled to issue a reimbursed prescription.

Emergency number - 112. You will pay part of the costs for emergency medical transport. Return transport to Poland is fully paid by the patient.

You will need to pay a fee for advice from a GP and specialist, which varies from county to county. If you receive dental treatment, you will pay the full cost of it up to a certain limit, and for more expensive treatments you will pay part of the excess over this amount (30-65%) If you have been given outpatient advice in hospital you will pay a flat fee, and if you are in hospital you will be charged the daily rate. For prescription drugs you will pay the full price, unless it exceeds the established limit, then you will only pay part of the excess over this amount (10- 50%).

You can take advantage of state benefits and private institutions that operate under the social insurance system. Lists of private doctors and dentists who are part of this system can be found in pharmacies. Present your doctor with your European Health Insurance Card. To get dental help, contact a self-employed social security dentist or a public dental clinic (folktandvardenHospital treatment does not require a referral, you can go directly to the emergency room (akutmottagningen) a public hospital, showing your European Health Insurance Card.

Vaccinations

Hepatitis A - viral hepatitis A - vaccination not required
Hepatitis B - viral hepatitis B - vaccination not required
ŻG - Yellow fever - vaccination not necessary
BTP - diphtheria, tetanus, polio - recommended vaccination
DB - typhoid - vaccination not necessary
W - rabies - vaccination not necessary
JZM - Japanese encephalitis - vaccination not necessary
MK - meningococcus vaccine (a c) - vaccination optional

contact

Telephone

Sweden has an excellent public telephone system. The "Informafon" system can be used not only to make a phone call, but also as a text phone, which can be used to send a fax or e-mail, and also to navigate the Internet. Phones in telephone booths work with cards, and sometimes also with payment cards.

Internet

post

Tourist information

There are tourist information points in all major Swedish cities. There you can get free maps of the area, information brochures and similar materials. The offices also arrange accommodation and sell local discount cards.